De wachtlijsten voor geestelijke gezondheidszorg (ggz) in Nederland blijven maar groeien. Momenteel zou zo’n 84.000 mensen op deze wachtlijst van de ggz staan. Vooral mensen met complexe problemen wachten het langst op hulp. Volgens het Zorginstituut Nederland is de samenleving aan zet om de wachtlijsten te verkorten. Welke rol ziet het instituut voor de samenleving? 

Zorginstituut: meer steun uit de eigen omgeving 
Het Zorginstituut stelt vast dat mentale en psychische kwetsbaarheid en bijbehorende klachten vaak nog niet bespreekbaar zijn in de samenleving. Het moet makkelijker worden om over je mentale gezondheid te praten met vrienden, familie of andere naasten. Maar ook op plaatsen als de werkvloer of op de (sport)vereniging moet mentale gezondheid op de agenda worden gezet als thema om vaker te bespreken.

Het instituut, dat gelieerd is aan de Nederlandse overheid en het basispakket voor de zorgverzekering samenstelt, vindt daarom dat verschillende ministeries de taak hebben om mentale gezondheid maatschappelijk bespreekbaar te maken. 

Meer samenwerking tussen sociaal domein en zorgsector 
Volgens Zorginstituut Nederland vinden verschillende zorgaanbieders, zoals de ggz, huisarts maar ook steunpunten in de samenleving elkaar minder makkelijk omdat er zoveel verschillende aanbieders en regelingen zijn. Hierdoor wordt het voor mensen die zoeken naar laagdrempelige mentale zorg moeilijker om passende hulp te vinden. Het Zorginstituut wil daarom dat al deze instanties elkaar makkelijker vinden en dat er steviger wordt ingezet op preventie van zorg door de ggz.

Om deze plannen concreet te maken, gaat het zorginstituut de komende tijd in gesprek met verschillende organisaties binnen en buiten de gezondheidszorg. Het uiteindelijke rapport daarover wil het instituut in 2024 presenteren aan het ministerie van Volksgezondheid.

Volgens het instituut passen deze aanbevelingen goed bij de initiatieven die al in gang zijn gezet door het Integraal Zorgakkoord (IZA). Dat is een akkoord tussen verschillende spelers, waaronder de overheid, om de zorgkosten ook in de toekomst betaalbaar en toegankelijk te houden. 

Wachtlijsten kosten nu miljoenen 
Het oplossen van de wachtlijsten in de ggz is niet alleen belangrijk voor de patiënten die op de lijst staan, maar ook voor de staatskas. Uit onderzoek van het economenvakblad Economisch Statistische Berichten (ESB) bleek afgelopen augustus dat veel mensen die wachten op hulp hun baan verliezen vanwege psychische klachten. Omdat deze patiënten daardoor vaak in een uitkering terechtkomen, draait de staat alsnog op voor de gemaakte kosten.

Als het de overheid zou lukken om de wachtlijsten te verkorten van 15 weken naar een maand, zou dit ongeveer 300 miljoen euro kunnen opleveren, meldt een ander vakblad, Binnenlands Bestuur. 

Aanvullend verzekeren voor geestelijke gezondheidszorg 
Zorg van de ggz valt momenteel onder het basispakket. Omdat het Zorginstituut verantwoordelijk is voor het samenstellen van dit pakket, zoekt het naar manieren om de wachtlijsten te verkorten. Veel aanvullende zorg voor mentale weerbaarheid valt echter al niet onder het basispakket. Je kunt dan denken aan overspannenheid of stress op het werk.

Werkgevers betalen vaak mee aan de behandeling bij zulke problemen, maar lang niet altijd. Een andere manier waarop de kosten voor een eventuele behandeling bij werkstress of overspannenheid kan worden bekostigd, is door een aanvullende verzekering af te sluiten voor dit soort zorgkosten.